İnsan anlayışı

Bence, insandan öte hiçbir fikir yoktur. Bütün eşyanın, bütün fikirlerin yaratıcısı insan, yalnız insandır. Mucizeler yaratan işçi; bütün tabiat kuvvetlerinin müstakbel efendisi olur. Dünyamızdaki her güzel şey çalışmanın, hünerli ellerin mahsulüdür.

Maksim Gorki

Çeviren: Suat TAŞER

Hayat savaşında benliğini koruma içgüdüsü insanda başlıca iki yaratıcı kuvvete çevrilmiştir: Bilgi ve imgelem. Bilgi, tabii ve sosyal olayları gözlem, karşılaştırma ve açıklama yeteneğidir; başka bir deyimle, bilgi düşünme yeteneğidir. Aslında imgelem de düşünme yeteneğinden başka bir şey değildir; yalnız şu farkla ki, imgelem dünyayı birtakım sanatsal bir şekil içinde idrak eder. İmgelem insanlık halleri, duyguları, hatta insanın eşyaya ve tabiat olaylarına karşı duyduğu alakaları nitelendirme kabiliyetidir de denebilir. Bence, insandan öte hiçbir fikir yoktur. Bütün eşyanın, bütün fikirlerin yaratıcısı insan, yalnız insandır. Mucizeler yaratan işçi; bütün tabiat kuvvetlerinin müstakbel efendisi olur. Dünyamızdaki her güzel şey çalışmanın, hünerli ellerin mahsulüdür. Bütün düşüncelerimiz, bütün fikirlerimiz sanattan, bilimden ve teknolojiden doğmuştur. Düşünce, olaylardan çıkar. Dünyamızda hissettiğim ve gördüğüm her şeyin, insan aklını ve imgelemin ürünü olduğu içindir ki insanın önünde saygı ile eğilirim. Birtakım kutsal şeylerden bahsetmek gerekirse, tek kutsal şeyin, insanın kendisinden memnun olmayıp daha iyiye, daha mükemmele erişmek için çabalaması; kendi eseri olan bütün bayağılıklardan, adiliklerden nefret etmesi; hırsı, kıskançlığı, cinayeti, hastalığı, savaşı ve insanlar arasındaki bütün kötülükleri, bütün düşmanlıkları yok etmeye çalışması olduğunu ve nihayet, emeği olduğunu söyleyebiliriz.

(Yaprak Dergisi, 15 Aralık 1949)