Rıfat Ilgaz'ın asıl ölümsüz eseri

Rıfat Ilgaz, bir komünisttir. TKP’nin yasaklı olduğu dönemde kurdurduğu legal yapılanması Türkiye Sosyalist Partisi’nin bir üyesi olmuştur.

Rıfat Ilgaz'ın asıl ölümsüz eseri

Herhangi bir metinde, Hababam Sınıfı’ndan bahsederken, başına sıkça “Rıfat Ilgaz’ın ölümsüz eseri” kelimeleri ekleniverir. Haksız da değildir bu tanımlama, Ertem Eğilmez’in serbest uyarlamasıyla büyük bir sinema olayına dönüşen Hababam, gerçekten “sadece” bir döneme damga vurmuş değildir, günümüze kadar uzanan bir başyapıttır. Ancak Ilgaz’ı sadece Hababam Sınıfı’yla tanımak büyük eksiklik olacaktır. Onun Hababam Sınıfı, sinema uyarlamasından çok daha fazlasıdır, bir taşlamadır ve aynı Rıfat Ilgaz politik karakteriyle meşhur Karartma Geceleri ve Yıldız Karayel’in de yazarıdır.

Ama bundan da ötesi Rıfat Ilgaz, bir komünisttir. TKP’nin yasaklı olduğu dönemde kurdurduğu legal yapılanması Türkiye Sosyalist Partisi’nin bir üyesi olmuştur. 1944 yılında basılan Sınıf adlı şiir kitabı için komünist propaganda yapmak “suçundan” 6 ay hapis cezasına çarptırılan Ilgaz, 1946 yılında yayın hayatına başlayan, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte kurdukları Markopaşa mizah dergisinin yazarlarından biri olarak politik faaliyetlerini sürdürmüştür… Sürdürmüştür sürdürmesine ama dergi bir sene sonra kapanmış, sonra defalarca farklı adlarla politik mücadeleye devam etmiştir. Derginin fikri de TSP’nin lokalinde işçiler tarafından ortaya atılmıştır.

Öte yandan Ilgaz’ın hayatı sansürlerle geçmeye devam etmiştir. 1953 yılında yazdığı Devam adlı kitabı toplatılmıştır. Asım Bezirci, onun için “Rıfat Ilgaz’ı çoğumuz oldum bittim ‘toplumcu’ bir şair diye tanırız. Uzun bir süre ‘toplumcu olmayan’ şiirler de yazdığını bilmeyiz. Çünkü, bu tür şiirler eski dergilerin sayfaları arasında kalmıştır. Ilgaz onları hiçbir kitabına almamıştır” demekte. Demek ki Ilgaz bir karar vermiştir, bu karar da daha güzel ve sosyalist bir Türkiye yolundadır. Bu uğurda Gerçek gazetesinin kurucularından olmuş ve Sınıf Yayınları’nı kurmuştur hatta. Kenan Evren darbesinin failleri tarafından 70 yaşında gözaltına alınıp 4 gün ayakta bekletilen ama hastalığı “sayesinde” bırakılan, yakın dostu Asım Bezirci’nin Madımak’taki hain pusuya kurban gidenlerden biri olması üzerine 5 gün sonra üzüntüden hayatını kaybeden Rıfat Ilgaz’ın asıl ölümsüz eseri, verdiği aydınlık bir Türkiye mücadelesidir.