İsrail'de hahamlardan yönetime tehdit: Dini okullar açılmazsa sert adımlar atılır

İsrail’de koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalara karşı Harediler, zaman zaman şiddete de sahne olan protestolarda bulunuyor.

İsrail’de koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalar, hükümetle Ultra-Ortodoks (Haredi) Yahudi toplumunu karşı karşıya getirdi.

The Times of Israel‘in haberine göre Haredi hahamların en üst düzey iki ismi, kısıtlamalar kaldırılıp dini okulları (yeşiva) yeniden açılmazsa, “sert adımlar” atabileceklerini salı günü ifade etti.

Bu mektuptan önce, İsrail’in Kanal 12 televizyonu Litvanyalı Haredilerin en önder gelen liderlerinden Haham Chaim Kanievsky ve ülkedeki en güçlü hahamlardan Gershon Edelstein’in anlaşmazlığa düştüğünü iddia etmişti.

92 yaşındaki Kanievsky’nin yeşivaların açılması için çağrıda bulunan açık mektubunun Yated Ne’eman gazetesinde yayımlanmasına, Edelstein’in engel olduğu öne sürülmüş, bunun daha önce görülmemiş bir adım olduğu ifade edilmişti.

Ancak bu haberin üzerinden birkaç saat geçmeden, hahamlar haberin “temelsiz yalanlar” üzerine kurulu olduğunu iddia eden ortak bir açıklama yayımladı. Yeşivaların “en kısa sürede” açılması için yetkililerle görüşmelerin sürdürüldüğü belirtildi.

Açıklamanın sonunda, “eğer somut eylem olmadan ayak sürümeye devam edilirse, sert adımlar atılacağı” vurgulandı. Bu adımların ne olabileceği ise mektupta detaylandırılmadı.

Harediler, zaman zaman koronavirüs yasaklarına karşı şiddete de sahne olan protestolarda bulunuyor.

Chaim Kanievsky’nin “Tevrat eğitimine bir gün bile olsa ara verilmesi, Kovid-19’dan daha çok Yahudilerin hatta dünyanın varlığını tehdit eder” görüşü, geçen ay İsrail’deki gazetelerde manşet olmuştu.

Sinagoglar ve yeşivaların salgını büyüten asli kaynaklardan olduğunu belirleyen yönetimse, 25 Mart’ta kapattığı sinagogları ve ondan önceki hafta eğitime ara verilen yeşivaları hala açmadı.

ABD merkezli Johns Hopkins Üniversitesi’nin derlediği verilere göre, 14 bin 326 vakanın tespit edildiği İsrail’de 187 kişinin ölüm sebebi koronavirüs olarak kaydedildi.

İsrail nüfusunun yüzde 10’unu oluşturan Ultra-Ortodoks Yahudiler, toplumun diğer kesimleriyle en çok entegrasyon sorunu yaşayan grup olarak öne çıkıyor.

Ağırlıklı olarak Kudüs ve Bney Brak şehirlerinde yaşayan Haredilerin büyük çoğunluğu, “dini vecibelerini yerine getiremeyecekleri” gerekçesiyle askere gitmeyi reddediyor. Harediler laik eğitim sistemini de kabul etmeyerek sadece dini eğitim veren kendi okullarına devam ediyor.

İsrail’de bulunmalarının sebebini “Yahudi şeriatını öğrenmek ve yaşamak” olarak açıklayan Harediler, aralarından askere gitmeyi kabul eden kişilere tepki gösteriyor. Askerlik hizmetinin zorunlu olduğu ülkede Haredilerin bu tutumu, polisle sık sık gerilim ve arbede yaşamalarına sebep oluyor.

Yahudi toplumunun gelir seviyesi en düşük kesimini oluşturan Haredilerin çoğu devletten maddi yardım alıyor ve çok çocuk sahibi oldukları için sayıları giderek artıyor.