Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü: Çıplak arama istisnai bir uygulama
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nden yapılan 'çıplak arama' açıklamasında "Makul ve yoğun şüphe varsa detaylı arama yapılır" denildi. Açıklamada çıplak aramanın 'istisnai bir uygulama' olduğu belirtildi.
Türkiye’de ceazevlerine kabul ve girişlerde tutuklu ve hükümlülere çıplak arama yapıldığı iddialarının ardından Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü açıklama yaptı.
Açıklamada, çıplak aramanın ‘istisnai’ bir durum olduğu ve arama sırasında, önce bedenin üst kısmındaki giysilerin çıkarıldığı, bedenin alt kısmında giysilerin ise üst kısımdakilerin giyilmesinden sonra çıkarıldığı kaydedildi. Bu işlem sırasında ilgiliye tek kullanımlık önlük verildiği belirtilen açıklamada, “Mevzuatta ‘çıplak arama’ olarak belirtilen uygulama, detaylı olarak yapılan bir arama türü olup, hükümlü veya tutuklunun tamamen çıplak kalacak şekilde bir arama yapılması söz konusu değildir” denildi.
Yapılan açıklamada aramanın hangi durumlarda ne şekilde yapıldığı maddelerle sıralandı. “Hükümlünün üzerinde kuruma sokulması veya bulundurulması yasak madde veya eşya bulunduğuna dair makul ve ciddi emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli görmesi hâlinde detaylı arama yapılabilmektedir” denilen açıklamada aramanın hangi durumlarda ve nasıl yapıldığı şöyle açıklandı:
a) Sıfat ve görevi ne olursa olsun herkes kuruma girişte duyarlı kapıdan geçmek zorundadır. Duyarlı kapı ve dedektörlerin ikaz vermesi ya da şüphe halinde kuruma girmekte ısrarcı olan kişilere elle fiziki arama yapılmaktadır.
b) Kuruma kabul edilen hükümlü ve tutuklular, öncelikle genel kurallar çerçevesinde duyarlı kapı ve dedektör aramasından geçirilmektedir. Buna müteakip ilgililerin üstü ve elbisesi fiziki aramaya tabi tutulmaktadır. Genel olarak bu şekilde yapılan aramalar hükümlü ve tutuklunun kuruma kabul edilmesi için yeterlidir.
c) Genel arama işlemlerine rağmen ilgilinin kuruma yasak madde veya eşya sokacağına dair makul ve yoğun şüphe varsa detaylı arama uygulaması yapılır.
d) Detaylı arama, tutuklu ve hükümlünün utanma duygusunu ihlâl etmeyecek ve dışarıdan içerinin görünmeyeceği şekilde, sadece aramalar için tahsis edilmiş bir odada hükümlü ve tutukluyla aynı cinsiyetten iki personel tarafından gerçekleştirilir.
e) Arama sırasında önce bedenin üst kısmındaki giysiler çıkarılır, bedenin alt kısmında giysiler üst kısmındaki giysiler giyildikten sonra çıkarılır. Bu işlemler sırasında ilgiliye tek kullanımlık önlük verilir.
f) Detaylı arama sırasında bedene dokunulmaması için gerekli özen gösterilir. Öncelikle, tutuklu ve hükümlüden yasak madde veya eşyanın kendisi tarafından çıkartılıp teslim edilmesi istenir. Aksi takdirde, beden çukurları aranması gereken hallerde detaylı arama hekim tarafından yerine getirilir.
g) Detaylı arama, mümkün olan en kısa süre içinde bitirilir.
