Halid Esad: Palmira'yı IŞİD'den kurtarmak isterken ölen arkeolog
“Burada doğdum, burada öleceğim” diyerek, Palmira’yı savunduğu için öldürülen Arkeolog Halid Esad’ın belki de son dileği gerçekleşti.
Hayatını Palmira’ya adayan ve adı Palmira ile özdeşleşen Arkeolog Halid Esad’ın “çocuğu” Palmira Antik Kenti IŞİD’in elinden kurtarıldı. “Burada doğdum, burada öleceğim” diyerek, Palmira’yı savunduğu için öldürülen Arkeolog Halid Esad’ın belki de son dileği gerçekleşti.
Suriye Hükümeti yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre Palmira Antik Kenti, dün IŞİD’in elinden kurtarıldı. Suriye hükümeti önceki akşam Palmira Antik Kenti’ne yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunduklarını ve yakında antik kenti IŞİD’ten alacaklarını açıklamıştı. Ertesi gün ise yaklaşık bir yıldır IŞİD’in elinde bulunan antik kent kurtarıldı.
IŞİD geldiğinde kenti terk etmeyi reddetti
Arkeofili’nin bir anma yazısı yayınladığı Halid Esad, IŞİD’in Palmira’yı ele geçirileceği anlaşılınca bölgedeki taşınabilir kültür varlıklarının bir kısmının Suriye ordusu tarafından daha güvenli yerlere taşınmasına yardım ederek son önemli görevini yaptı. Fakat Palmira Antik Kenti’nin zenginliklerinin ortaya çıkmasında büyük emeği olan ve hayatını buraya adayan Arkeolog Halid Esad, “Burada doğdum, burada öleceğim!” diyerek tarihi kentten ayrılmayı reddetti.
Binlerce yıldır birçok imparatorluğun hakimiyeti altına giren Palmira Antik Kenti, ilk kez IŞİD tarafından tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 2015 Mayıs ayında Palmira’yı ele geçiren IŞİD, daha sonra buradaki İslam önce eserlerin birçoğunu patlattı ve yıktı. Yıkım anlarının videosunu da çeken IŞİD, görüntüleri internetten paylaşmayı ihmal etmedi. Ayrıca IŞİD’in Palmira’daki bazı önemli eserleri de çeşitli yollardan sattığı ve bunlardan büyük gelir elde ettiği anlaşıldı.
IŞİD tarafından kafası kesilerek öldürüldü
Beklendiği gibi kısa bir süre sonra IŞİD, 50 yılı aşkın süredir Palmira’da çalışan Arkeolog Halid Esad’ı kaçırarak rehin aldı. Yaklaşık bir ay boyunca çeşitli işkence yöntemleri uygulayarak Palmira eserlerinin nerede saklandığını öğrenmeye çalıştı. Palmira Antik Kenti eserlerini çocuğu gibi gören Esad konuşmamayı tercih etti. Son olarak 19 Ağustos 2015’te IŞİD, Palmira antik kentinin bakımından sorumlu 82 yaşındaki Arkeolog Halid Esad’ı kafasını keserek öldürdü. Esad’ın başından ayrı gövdesi antik kentte teşhir edilirken, başı da Roma dönemi sütununun üzerine kondu.
Palmira’yı terk etmedi
Suriye Antik Eserler Dairesi Direktörü Mamun Abdülkerim, IŞİD Palmira’ya yaklaşınca ona kaçması için yalvardığını, ancak Halid Esad’ın burada ölmeyi seçtiğini söylüyor.
Esad’la daha önce röportaj yapan bir Suriyeli ise, onun Palmira’daki eserlerin her birine çocuğuymuş gibi davrandığını, her sütundaki tek bir çiziğin bile tarihini bildiğini söylüyor.
50 yılı aşkın süredir Palmira’da çalışan arkeolog Halid Esad’ın, antik kente dair çok sayıda da eseri bulunuyordu. Esad ayrıca 1980 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi’ne alınan Palmira’da, ABD’li, Fransız, Alman ve İsviçreli arkeologlarla da ortak projeler yürütüyordu ve uluslararası akademik dergilerde makaleleri yayımlanmıştı.
Halid Esad’ın uğruna öldüğü Palmira Antik Kenti artık IŞİD’ten kurtarıldı. Kendisine insanlık mirası için tüm yaptıkları adına ne kadar teşekkür edilse az. Binlerce yıllık Palmira Antik Kenti’nin tarihinde sen de varsın.
