Şarbon nasıl bulaşıyor, belirtileri nelerdir?

Son dönemde gündemden düşmeyen, bulaşıcılığı ve öldürücülüğü yüksek olan şarbon hastalığı nedir, nasıl bulaşır, belirtileri nelerdir?

Şarbon nasıl bulaşıyor, belirtileri nelerdir?

Şarbona yakalananların sayısı özellikle İstanbul’da her geçen gün artıyor. Şarbonun belirtilerini anlatan Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şarbonun deri şarbonu, akciğer şarbonu ve bağırsak şarbonu olmak üzere üç tane formu olduğunu söyledi. Ceyhan, kurban etinden de şüphe ediliyorsa tüketilmemesi gerektiğine dikkat çekti.

Brezilya’dan ithal edilen büyükbaş hayvanlarda şarbon çıkmasının ardından Türkiye’nin birçok noktasında şarbon vakalarına karşı karantina ilan edildi. Ankara ve İstanbul’da onlarca kişi şarbon hastalığı şüphesiyle hastanelere başvurdu.

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şarbonun ‘bacillus anthracis’ adı verilen bir mikroptan kaynaklandığını ve doğada oldukça yaygın bir şekilde bulunduğunu söyledi.

Şarbon öldürücüdür, kolay yok olmaz

Habertürk’ten Demet Demirkır’ın haberine göre, hasta hayvanların ölümünden sonra hastalığın toprakta 50 seneye kadar yaşadığına dikkat çeken Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Şarbon, hayvanlarda son derece öldürücüdür. Eğer hastalık tedavi edilmezse hemen hemen hayvanların yüzde 100’ünü öldürür. Hayvanların etlerine temas edenler bu hastalığa yakalanabiliyor. Ete temas eden el vücudun herhangi bir yerine değdiğinde o zaman deri şarbonu ortaya çıkabiliyor” dedi.

Şarbonun üç adet farklıformunun (deri şarbonu, akciğer şarbonu, bağırsak şarbonu) bulunduğunu kaydeden Prof. Dr. Ceyhan, “Akciğer şarbonu ve bağırsak şarbonu daha az görülmesine rağmen daha tehlikelilerdir. Bir tanesi, enfekte etlerin iyi pişirilmeden tüketilmesidir. Çiğköfte alışkanlığı nedeniyle bu bizim için önemli bir konu. Özellikle bu dönemlerde çiğ etten uzak durmak lazım. Gastrointestinal şarboni deri şarbonuna göre daha tehlikelidir. Genellikle mikrop bağırsağa yerleşiyor ve orada yara meydana getiriyor ve oradan vücudun diğer bölgelerine yayılıyor. En tehlikelisi ise solunum formu denilen şeklidir. Bakteri sporlarının solunması şekliyle oluşur. Bu daha da tehlikelidir ve ölüm oranı son derece yüksektir. Toz şarbon genellikle akciğerlerde, gözde şişme ve beyin yayılımına neden oluyor” diye konuştu.

Deri şarbonu iz bırakan yarayla kendini belli eder

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, genelde deride bir yarayla ortaya çıkan deri şarbonunun tedavi edilmediği zaman öldürme riskinin yüksek olduğunu kaydetti. Tedavide etkin ilaçlar olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Ceyhan, “Erken tedavi başlanırsa ölüm oranı son derece düşüktür. Hastalık iz bırakan bir yarayla ortaya çıkar, yaranın olduğu yere yakın bir yerdeki lenf bezinde büyüme, ağrı şikayetleriyle geçiştirilebiliyor. Tedavide son derece etkili ilaçlar var” dedi.

 

 

Şarbonun belirtileri nelerdir?

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şarbon belirtileriyle ilgili şunları söyledi: “Genellikle ciltte görülen formunda, ete temas edilen yerlerde önce pembe sonra kızaran bir yara şeklinde ortaya çıkar. Birkaç gün içerisinde o yara, içi sıvı dolu ‘bül’ adı verilen bir şekle dönüşüp, ortadan başlayarak yara siyahlaşmaya başlıyor, kabuklaşıyor ve ortasında da ülser meydana geliyor. Genelde elde görüldüğünde koltuk altında; başta görüldüğünde boyunda lenf bezi şişliği, ateş, kusma şeklinde ortaya çıkıyor. Kuluçka süresi oldukça kısadır, 1 ila 5 gün arasında ortaya çıkar. Hasta tedavi edilmediğinde ya da geç tedavi edildiğinde mikrop, lenf bezlerinden kana, kandan diğer organlara yayılabilir. Bu nedenle erken dönemde tanıyı koyup, hemen tedaviye başlamak çok önemlidir.”

Kurban etinden şüphe ediyorsanız tüketmeyin

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan sözlerini şöyle sürdürdü: “Hastalığın sık görülmesi açısından bazı risk grupları var. Özellikle hayvan besicileri, veterinerler, laboratuvarda şarbon içeren materyalle çalışanlar, kasaplar, çiğ et yiyenler risk altında… Yediği etten hastalık kapanlarda bağırsak şarbonu meydana geliyor, o daha tehlikelidir. Eğer kurban etinde şüphe varsa tüketmemek gerekiyor. Ayrıca çok yaşlılar, çok küçük çocuklar, kanser hastaları, kortizon gibi bağışıklık baskılayan ilaç kullananlarda hastalık daha ağır seyredebilir.”

Şarbon hastalığı hızla yayılırken resmi kurumlardan gayri ciddi açıklamalar geliyor. Hastalığı önlemede başarısız olan kurumların yöneticileri adeta halkla alay ediyor.