F-35’lerin Türkiye’ye teslimi durduruluyor
ABD Kongresi’nin 716 milyar dolarlık savunma politikası tasarısında, Türkiye’ye F-35 uçaklarının teslimatını geçici süreliğine durduran bir madde yer alıyor
ABD Kongresi’nin 716 milyar dolarlık savunma politikası tasarısında, Türkiye’ye F-35 uçaklarının teslimatını geçici süreliğine durduran bir madde yer alıyor.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alma planları ve rahip Andrew Brunson’ın da içinde olduğu Amerikan vatandaşlarını hapiste tutmaya devam etmesi bir süredir ABD tarafından tepki ile karşılanıyor.
ABD, NATO üyesi bir ülkenin topraklarında S-400 sisteminin bulunmasının, F-35 gibi büyük bir proje dahil NATO teknolojileri ve varlıklarını risk altına sokma ihtimalinden endişe ediyor.
Türkiye’ye tedbir
Amerikan’ın Sesi’nde yer alan habere göre, ABD Kongre üyeleri Amerika’nın savunma politikasıyla ilgili 2 bin 500 civarında sayfadan oluşan 2019 mali yılı Ulusal Savunma Yetki Yasası’na Türkiye’ye karşı tedbir uygulanmasına yönelik kısımlar ekledi.
Tasarıya göre, Lockheed Martin şirketi tarafından üretilen F-35’lerin Ankara’ya teslimatı, ABD Savunma Bakanı’nın Dışişleri Bakanı’yla da istişare ederek 90 gün içinde Kongre’nin ilgili komisyonlarına Türk-Amerikan ilişkilerinin durumuyla ilgili bir rapor sunana kadar askıya alınacak.
Tasarıda, Savunma Bakanı’ndan sunacağı bu raporda, Türk-Amerikan ilişkilerinin yanında, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın alım planlarının ikili ilişkilere ve Türkiye’yle birlikte işletilen diğer Amerikan silah sistemleri ve platformlarına etkileri, Türkiye’deki Amerikan askeri ve diplomatik varlığı ve Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması halinde bunun Amerikan sanayisine etkileri ve bu etkileri azaltmak için atılabilecek adımlar gibi konulardaki değerlendirmelerine yer vermesi isteniyor.
‘Amerikan vatandaşlarını serbest bırakın’ çağrısı
Tasarıda ayrıca, Türk hükümetinin rahip Andrew Brunson dahil Amerikan vatandaşlarını ve Amerikan misyonlarının çalışanlarını “yasadışı ve haksız” biçimde hapiste tutmaya devam ettiği belirtiliyor. Türkiye’ye, NATO üyesi olarak “demokrasi, kişisel özgürlükler ve hukukun üstünlüğünü” koruma altına alma yükümlülüğünün gereği kapsamında bu kişileri derhal serbest bırakması ve söz konusu davaları zamanlı, adil ve şeffaf şekilde çözüme kavuşturması çağrısı yapılıyor.
ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, ay başında Kongre’ye, Türkiye’nin Rusya’dan füze savunma sistemi satın alma planlarından dolayı F-35 uçaklarının üretimi ve satışını içeren programdan ihraç edilerek cezalandırılmaması gerektiği uyarısında bulunmuştu.
Kongre’deki her iki kanadın silahlı hizmetler komisyonlarına gönderdiği mektupta Mattis, NATO ve ABD’nin en yakın müttefiklerinin dahil olduğu programdan Türkiye’yi çıkarmanın, uluslararası tedarik zincirinde aksamalara yol açma riskini doğuracağını, bunun da maliyetleri arttıracağını ve uçakların teslimatını geciktireceğini belirtmişti.
F-35’lerin üretim sürecinde en az 10 Türk şirketi kokpit ekranları gibi parçalar üretiyor. Türkiye şu ana kadar projeye 1 milyar dolardan fazla yatırım yaptı. Geçen ay Arizona’da iki uçağın Türkiye’ye teslim töreni yapılmıştı. Ancak uçakların, Arizona’daki üste Türk pilotlara yönelik eğitim sürecinin ardından fiziken Türk topraklarına transferi öngörülüyor ve bu sürecin 1-2 yıl alabileceği belirtiliyor. Türkiye program kapsamında 100 adet F-35 uçağı almayı planlıyor.
