17 Şubat 1923 - İzmir İktisat Kongresi toplandı
4 Mart tarihine kadar devam edecek olan 1.İktisat Kongresi (İzmir İktisat Kongresi) İzmir'de başladı.
İzmir’de Banka-Han binasında toplanan 1135 delege ile yeni Türkiye’nin ekonomik sorunları tartışıldığı bir kongredir. Dönemin Türkiye yönetici kadrosu Kurtuluş Savaşı ile kazanılan zaferden sonra prensip olarak siyasi ve ekonomik bağımsızlığı öngörmüştü. TBMM’nin bu dönemde başlıca uğraşı yurdu işgalden kurtarmak olsa da, öngörülen bu ekonomik bağımsızlık hedefinin nasıl gerçekleştirileceğine dair bir kongre yapıldı.
Kongrenin teşekkülünü tüccarlar, sanayiciler, işçiler ve köylüler oluşturdu. Tüccar ve sanayicilerin temsiliyetinde bir sorun olmamakla birlikte, işçi sınıfını temsilen, kongre katılımcısı bir tüccarın betimlemesiyle “ tüccarın bir kukla teşkilatından, bir paravandan ibaret olan” Amele Birliği kongreye katıldı. Çiftçiyi temsilen ise büyük toprak sahiplerinin katılımı gerçekleşti.
Ekonomik bağımsızlığın nasıl sağlanacağıyla ilgili tartışmaların yapıldığı kongrede devletin özel sektörün kuramayacağı sektörleri desteklemesi, özel teşebbüslere kredi sağlayacak bir devlet bankasının kurulması, sanayileşmenin güçlendirilmesi gibi kararlar alındı.
Kongrede alınan bazı önemli kararlar şu şekildedir;
- Hammaddesi yurt içinde yetişen veya yetiştirilebilen sanayi dalları kurulması gerekmektedir.
- El işçiliğinden ve küçük imalattan süratle fabrikaya veya büyük işletmeye geçilmelidir.
- Özel teşebbüslere kredi sağlayacak bir devlet bankası kurulmalıdır.
- Dış rekabete dayanabilmek için sanayinin toplu ve bütün olarak kurulması gerekir.
- Yabancıların kurdukları tekellerden kaçınılmalıdır.
- Sanayinin teşviki ve milli bankaların kurulması sağlanmalıdır.
- İş erbabına amele değil, işçi denmelidir ve sendika hakkı tanınmalıdır.
- Türk kadını ve kocası, çocuklarını iktisadi misaka göre yetiştirmelidir.
